นิสัย คือ ผลของการทำอะไรซ้ำๆ บ่อยๆ พฤติกรรมทุกอย่างที่เราทำเป็นประจำ เพียงวันละเล็กละน้อยก็สามารถเปลี่ยนเป็นนิสัยใหม่ได้ ถ้าคุณอ่านหนังสือวันละหน้าทุกวันเป็นเวลา 3 เดือน คุณก็จะกลายเป็นนักอ่านไปด้วยไม่รู้ตัว หรือ ถ้าคุณฝึกเขียนหนังสือ ทุกวันสุดท้ายแล้วคุณก็จะกลายเป็นนักเขียน มีผลวิจัยบอกว่า การเปลี่ยนแปลงตัวเองแค่ 1% ทุกวันสร้างผลลัพท์ได้มากกว่าการทุ่มเทอย่างหนักเพียงระยะสั้นๆ ดังนั้นถ้าตอนนี้คุณคิดว่าต้องการที่จะเปลี่ยนตัวเองให้เป็นคนดีขึ้นกว่าเดิม แต่ไม่รู้ว่าจะเริ่มต้นยังไง ลองนำเอากฎ 4 ข้อ จากหนังสือ Atomic Habits (ชีวิตดีได้กว่าที่เป็น) ที่เขียนโดย James Clear ไปปรับใช้ดูนะครับ
กฎ 4 ข้อ สร้างนิสัยดีๆให้เกิดขึ้น
กฎข้อที่ 1 ทำให้เห็นชัดเจน
วิธีการ
1.1 ประเมินนิสัยประจำวันของเรา แล้วบันทึกเอาไว้ ว่าใน 1 วันเราทำอะไรบ้าง
1.2 ฝึกความมุ่งมั่นสู่ความสำเร็จ โดยกำหนดว่า ฉันต้องการจะทำอะไร…เวลาไหน….สถานที่ใด…..
1.3 ต่อยอดที่นิสัยใหม่ที่กำหนดขึ้นว่า หลังจากทำ……..แล้วจะทำอะไรต่อไป
1.4 ออกแบบสิ่งที่แวดล้อมที่ช่วยกระตุ้นนิสัยดีที่คุณต้องการทำมีความชัดเจนและมองเห็นได้ง่าย เช่น มีรูปภาพคนต้นแบบที่เราอยากจะเป็น ติดไว้บนฝาผนังของบ้านหรือในห้อง
กฎข้อที่ 2 ทำให้น่าดึงดูดใจ
วิธีการ
2.1 จับคู่สิ่งที่อยากจะทำ กับ สิ่งที่ต้องทำ โดยการรวมสิ่งล่อใจ เช่น ถ้าคุณอยากมีความรู้เพิ่มขึ้น คุณต้องอ่านหนังสือเพิ่มขึ้น โดยมีสิ่งล่อใจ อาจจะเป็น ตำแหน่งงานที่สูงขึ้นหรือ เงินเดือนเพิ่มขึ้น ถ้าคุณมีความรู้ความสามารถเพิ่มขึ้น เป็นต้น
2.2 ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของสังคมที่คุณอยากจะเป็น เช่น ถ้าคุณอยากจะเก่งในการทำงาน คุณก็ต้องเอาตัวเองไปอยู่ในที่ที่มีคนเก่งเยอะๆที่สามารถแนะนำคุณได้ หรือ ทำให้คุณได้พัฒนาขึ้น
2.3 สร้างวิถีแห่งแรงจูงใจ ทำอะไรก็ได้ที่ทำให้คุณมีความสุขในทันทีก่อนที่คุณจะทำพฤติกรรมที่ยากๆ เพื่อสร้างนิสัยที่ดี
กฎข้อที่ 3 ทำให้เป็นเรื่องง่าย
วิธีการ
3.1 ลดอุปสรรคหรือแรงต้าน โดยลดเรื่องที่ยุ่งยาก ที่จะนำไปสู่นิสัยที่ดี เช่น ถ้าคุณอยากมีนิสัยชอบการเรียนรู้พัฒนาตัวเองให้ดีขึ้น แต่คุณไม่ชอบอ่านหนังสือ การอ่านหนังสือ 1 เล่มอาจเป็นเรื่องยุ่งยากสำหรับคุณ คุณก็เปลี่ยนจากการอ่านไปเป็นการฟังหนังสือเสียงแทน หรืออาจจะดูจาก ยูทูป ซึ่งเป็นวิธีที่ง่ายกว่า
3.2 จัดสภาพแวดล้อมเพื่อช่วยให้เกิดพฤติกรรมที่พึ่งประสงค์ในอนาคต โดยการนำสิ่งเก่าเดิมๆออกไป แล้วนำเอาสิ่งใหม่ที่คุณต้องการเข้ามา ก็คือถ้าคุณอยากเปลี่ยนแปลงตัวเองเรื่องไหนก็จงสร้างสิ่งแวดล้อมในเรื่องนั้น
3.3 ตัดสินใจทำในสิ่งเล็กๆที่สามารถทำให้เกิดผลที่ยิ่งใหญ่ภายหลัง อย่างเช่น ถ้าคุณอยากมีหุ่นดี สุขภาพดี คุณก็เริ่มออกกำลังกาย วัน 5 – 10 นาที ทุกวัน
3.4 ใช้กฎ 2 นาที ฝึกทำกิจกรรมที่พึ่งประสงค์จนทำได้สำเร็จภายใน 2 นาที นั้น อย่างเช่น อ่านหนังสือ 5 หน้าใน 2 นาที
3.5 ทำให้พฤติกรรมที่ต้องการทำ เป็นไปโดยอัตโนมัติ อย่างเช่น ตื่นเช้ามา เราต้องล้างหน้าแปรงฟันเป็นประจำอยู่แล้วทุกวัน ก็เพิ่มพฤติกรรมใหม่เข้าไป อาจเป็น ตื่นมาแล้วนั่งสมาธิก่อน 2 นาที แล้วค่อยไปแปรงฟัน หรือ แปรงฟันไปด้วยฟังหนังสือเสียงไปด้วย แบบนี้เป็นต้น
กฎข้อที่ 4 ทำให้น่าพึงพอใจ
วิธีการ
4.1 ให้รางวัลตัวเองทันทีเมื่อทำเรื่องดีๆสำเร็จ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องอะไรก็ตามถ้าเป็นเรื่องที่ดีสำหรับคุณ ควรตอบแทนตัวเองด้วยการให้รางวัล
4.2 ทำให้การไม่ทำอะไรเลย เป็นเรื่องที่น่าพึงพอใจ เมื่อไหร่ก็ตามที่คุณหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่แย่ๆ ได้ให้มองว่ามันเป็นเรื่องที่ดี
4.3 ใช้วิธีการติดตามผลของนิสัย โดยใช้สูตร หลังจากฉันทำพฤติกรรม…….นี้….แล้วฉันจะติดตามดูพฤติกรรม……….นี้ จงทำตามแนวทางการสร้างนิสัยใหม่ที่วางไว้ และ อย่าแหกกฎ
4.4 อย่าพลาดเป็นครึ้งที่ 2 ถ้าคุณลืมทำในครั้งแรก ต้องดึงตัวเองกลับให้ได้ในทันที หากคุณพลาดและลืมทำนิสัยใหม่ที่คุณต้องการเป็นครั้งที่ 2 คุณไม่กลับมาทำพฤติกรรมนั้นอีกเลย
ในการสร้างนิสัยที่ดีนั้น ดูแล้วมันอาจจะเป็นเรื่องยากหน่อย เพราะสมองของมนุษย์นั้นตอบสนองกับเรื่องที่เป็นลบได้ง่ายกว่า เรื่องที่เป็นบวก ถ้าเราสังเกตุตัวเองดูจะรู้ว่า เมื่อไหร่ก็ตามที่เราถูกกระตุ้นด้วยสิ่งที่เป็นลบ เช่น ความโลภ ความโกรธ ความหลง เราจะเอนเอียงไปในเรื่องนั้นและถูกหลอกได้ง่ายมาก
ถ้าจะสรุปให้เข้าใจมากขึ้น ตามกฎ 4 ข้อที่กล่าวมา ก็คงพอสรุปได้ดังนี้ คือ การจะเปลี่ยนนิสัยหรือพฤติกรรมของเรานั้นขึ้นอยู่กับ ผลลัพท์ในท้ายที่สุดว่าเราต้องการจะเปลี่ยนแปลงตัวเองไปเพื่ออะไร โดยระหว่างทางในการเปลี่ยนแปลงนั้นจะต้องมีแรงจูงใจที่มากพอบางอย่างเป็นตัวขับเคลื่อนให้เราทำต่อไปได้ เช่น ถ้าคุณอยากมีสุขภาพดี คุณจะต้องออกกำลังกาย ไม่ดื่มเหล้า ไม่สูบบุหรี่ ไม่นอนดึก โดยเริ่มจากเรื่องที่ง่ายที่สุดก่อน แล้วค่อยๆไปทำในสิ่งที่ยากขึ้นไปตามลำดับ สร้างความสำเร็จเล็กๆให้เกิดขึ้นได้ก่อน เพื่อกระตุ้นให้ทำสิ่งที่ยากได้สำเร็จต่อไป ก็หวังว่าเรื่องนี้จะเป็นประโยชน์ช่วยให้ทุกคนได้พัฒนาตัวเองให้ดีขึ้นได้นะครับ
#Mr.P
ขอบคุณข้อมูลจาก : หนังสือ Atomic Habits (ชีวิตดีได้กว่าที่เป็น) โดย James Clear